Theo truyền thuyết, dựa vào công trạng đóng góp, có 12 con vật được tuyển chọn để tham gia. Con nào cũng muốn xếp đầu, tranh cãi không ai chịu ai. Chúng phải nhờ Ngọc Hoàng phân giải. Ngọc Hoàng bèn tổ chức một cuộc thi vượt sông (Đường Thủy), có nhiều đảo và đá (Đường Bộ). Ai đến bờ sông mênh mông bên kia sớm nhất sẽ đứng đầu. Còn lại được quyết định dựa trên thứ tự về đích.
Vậy là 12 con thú lần lượt tập trung và bắt đầu tỉ thí.
- Trâu cần cù và siêng năng nên về đầu. Trâu không biết rằng Chuột khôn lanh và tinh quái, đã lén leo lên lưng nó. Khi Trâu chuẩn bị đến đích thì chuột nhanh chân nhảy lên và chiến thắng. Chính vì vậy con vật đầu tiên của 12 con giáp là Chuột (Tý), kế đến là Trâu (Sửu).
- Hổ (Dần) dũng mãnh và cương trực nhưng bơi kém, mấy lần suýt ngộp nước bởi dòng chảy xiết, đành chấp nhận về thứ 3. Trong số các con vật, mèo và chuột từng rất thân thiết. Khi Trời thông báo cuộc thi, mèo thường có thói quen dậy trễ nên nhờ chuột sang gọi mình vào ngày tổ chức. Chuột quên mất lời hứa, bỏ Mèo ngủ ở nhà. Mèo tỉnh dậy, suýt trễ cuộc thi. Ba chân bốn cẳng, phóng bạt mạng, nhờ tinh khôn và nhanh nhẹn, bơi giỏi nên cũng kịp về thứ 4. Nhưng cũng từ đó, mèo và chuột trở thành kẻ thù, không đội trời chung.
- Rồng (Long) về thứ 5, vừa bay vừa nhả lửa. Trời thắc mắc tại sao một con vật mạnh mẽ và quyết đoán như Rồng lại không đến đích đầu tiên. Rồng trả lời vì dọc đường đi thi thấy trần gian hạn hán nên dừng lại làm mưa giúp dân độ thế. Ngay sau rồng là Ngựa (Mã). Vốn phóng khoáng và hào hiệp, nhưng lại thích rong chơi nên xuất phát trễ. Gần tới đích, bằng những cú phi nước đại, ngựa đang thần tốc thì đột ngột rắn xuất hiện ngang đường. Ngựa hoảng hồn, chồn chân thắng vó, hoảng sợ lùi lại mấy bước. Thế là Rắn (Tỵ) dù chỉ trườn bò nhưng chăm chỉ và khôn ranh, biết thân phận nên khởi hành sớm, giành phần của ngựa, về thứ 6. Ngựa đành chấp nhận vị trí thứ 7.
- Cách đó không xa, ba con vật: Dê khiêm tốn và lãng tử; Khỉ lém lỉnh và khôn ngoan; Gà chăm chỉ và tốt bụng cũng đang chạy tới đích. Gà (Dậu) tốt bụng chia tấm ván cho cả Dê (Mùi) và Khỉ (Thân) ngồi chung, thành bộ ba thân thiết, đồng cam công khổ. Vì đi chung nên hơi chậm, dù xuất phát sớm, đành về sau ngựa. Trời là trưởng ban tổ chức, rất cảm kích trước sự đoàn kết, tương trợ của bộ 3 hòa hiếu. Cả 3 lại còn nhường nhau vị trí xếp hạng. Thế là phải “Xì xầm” cho công bằng. Trò chơi “Oẳn tù tì” bắt đầu từ đó. Kết quả Dê đứng thứ 8, Khỉ thứ 9 và Gà thứ 10. Chó (Tuất) thông minh và trung thành về vị trí 11. Dù là loài bơi giỏi nhưng chủ quan, dọc đường cứ nhẩn nha ngoạn cảnh. Cầm đèn đỏ là Heo (Hợi) thật thà (thiên hạ bảo “Hiền quá hóa ngu”) và vui vẻ nhưng hơi làm biếng. Dọc đường cứ tung tăng ăn uống, gặp đâu ngủ đó nên đội sổ, xếp thứ 12.
Từ đó 12 con vật luân phiên nhau “trực ban” từng năm, gọi là 12 con Giáp. Cùng đồng loại, chung mục đích phục vụ Con người nhưng tính cách và khí chất từng con đều khác biệt, tạo nên muôn mặt cuộc sống.
Nguồn: ST
